Het fort bij Ooltgensplaat is in de Franse tijd gebouwd als Fort Duquesne. Nadat de Fransen in 1813 het veld moesten ruimen, kreeg het een andere naam: Fort Prins Frederik, naar de zoon van koning Willem I, die een belangrijke rol speelde bij het verdrijven van de Franse bezetter. Het fort behoorde lange tijd tot de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak en was bedoeld om de kustlijn en de haven te beschermen en vijandelijke schepen te beletten het Haringvliet en de Brabantse wateren op te varen.

Fort Prins Frederik staat op een strategische plek: vlak bij het water dat schepen toegang geeft tot Holland. Niet voor niets bouwden de Spanjaarden hier rond 1600 al een schans. Het fort is echter gebouwd door de Fransen, die eind achttiende eeuw ons land veroverden. Ze noemden het fort, bedoeld om de kustlijn en de haven beter te beschermen tegen vijanden, Fort Duquesne.

Veel plezier hebben de Fransen niet van het fort gehad. In 1813, twee jaar nadat het bouwwerk klaar was, moesten ze het veld ruimen. De bewoners van Ooltgensplaat namen het fort over en gaven het een andere naam: Fort Prins Frederik, naar de zoon van koning Willem I, die een belangrijke rol speelde bij het verdrijven van de Franse bezetter.

De Hollanders verbouwden het fort in de negentiende eeuw en voegden onder andere nieuwe geschutsopstellingen, remises, kazematten en een bomvrije kazerne toe.

Fort Prins Frederik behoorde lange tijd tot de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak, een keten van verdedigingswerken. Aan het begin van de twintigste eeuw stonden er zeven kanonnen op het fort. Daarvan waren er vijf gericht op de rivierfronten en twee op het zuiden.

Na de Eerste Wereldoorlog raakte het fort zijn strategische betekenis kwijt. De Duitsers gebruikten het als gevangenis en uitkijkpost. Ook zaten er NSB’ers gevangen, onder wie Rost van Tonningen. Tussen 1950 en 1968, tijdens het begin van de Koude Oorlog, was er een luchtwachtpost ingericht. Later kreeg Fort Prins Frederik een andere bestemming: vakantie- en conferentieoord. Je kon er ook trouwen. De huidige eigenaar, de gemeente Goeree-Overflakkee, heeft illegale bebouwing van het forteiland verwijderd en trekt veel geld uit voor de restauratie.

Fort Prins Frederik is sinds 1973 een rijksmonument. Het meest in het zicht springende onderdeel is de geschutstoren. In Nederland zijn maar drie van deze torens uit de Franse tijd overgebleven. Die van het fort in Ooltgensplaat is daarvan de grootste.