Raadhuis
Met de trapgevels en allerlei versieringen is het raadhuis van Ooltgensplaat een prachtig voorbeeld van Hollandse Renaissance-bouwkunst. Het pand is gebouwd in 1617-1618 en daarmee een van de oudste monumenten op Goeree-Overflakkee. Het raadhuis is geregeld open voor het publiek om de sfeer te proeven en meer te weten te komen over de natuur, het erfgoed en de geschiedenis van de omgeving.
Het raadhuis van Ooltgensplaat is gebouwd in 1617-1618. Dit in opdracht van François van Aerssen, die toen ambachtsheer was van Sint Adolfsland, het gebied rond het dorp.
Dat het gebouw is ontworpen door de Vlaamse bouwmeester Melchior van Herbach, is niet met zekerheid te zeggen. Zeker is wel dat het raadhuis van het Brabantse Klundert is getekend door dezelfde architect. Beide raadhuizen zien er vrijwel hetzelfde uit.
Met de trapgevels, de indrukwekkende voorgevel met trap en bordes, en allerlei ornamenten en andere versieringen, is het raadhuis een prachtig voorbeeld van de bouwkunst die bekendstaat als Hollandse Renaissance.
Het dorpsbestuur van Ooltgensplaat kon pronken met dit representatieve gebouw. Zeker als je beseft dat het begin zeventiende eeuw veel gebruikelijker was dat dorpsbesturen vergaderden in bijvoorbeeld de plaatselijke herberg. Een raadhuis laten bouwen deed je alleen als het economisch voor de wind ging. Naast geld moet er echter ook het nodige lef zijn geweest.
Het gebouw aan de Kaai bevatte oorspronkelijk ook een brandspuithuis en een waag. De waag, bedoeld voor het wegen van goederen, bevond zich aanvankelijk achter een zandstenen toegangspoort en later aan de buitenzijde. Nadat er een weeghuisje bij de haven was gekomen, schuin aan de overkant, had de raadhuis-waag geen functie meer. Het gevangeniscellen bevinden zich nog altijd in het raadhuis.
Tot 1971 werkten er ambtenaren in het raadhuis. Het bestuur van de gemeente Oostflakkee, waarvan Ooltgensplaat een onderdeel was, zetelde er tot 1987.
Rond 2020 is het raadhuis ingrijpend gerestaureerd door de Stichting Welzijnsfonds Oostflakkee, de eigenaar van het monument. De stichting zet de deuren van het raadhuis regelmatig open voor het publiek. Bezoekers kunnen dan de bijzondere sfeer proeven, meer te weten komen over de natuur, het erfgoed en de geschiedenis van de omgeving, een lezing bijwonen of een expositie bekijken.